Hỏi: Người nhà tôi bị khởi tố tội trộm cắp theo khoản 2, điều 173 Bộ luật Hình sự và bị tạm giam. Luật sư có thể cho biết các biện pháp ngăn chặn cụ thể. Người nhà tôi có thể không bị tạm giam không?
Trả lời
Biện pháp ngăn chặn, quy định tại điều 109 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, là các biện pháp cưỡng chế áp dụng với bị can, bị cáo để ngăn chặn những hành vi nguy hiểm của họ, ngăn ngừa họ tiếp tục phạm tội, trốn tránh hoặc cản trở cho việc điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Các biện pháp ngăn chặn cụ thể gồm  giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt, tạm giữ, tạm giam, bảo lĩnh, đặt tiền để bảo đảm, cấm đi khỏi nơi cư trú, tạm hoãn xuất cảnh.
- Giữ người: Biện pháp này áp dụng với người mà: đang chuẩn bị thực hiện tội phạm từ rất nghiêm trọng; được xác nhận đúng người đã phạm tội và cần ngăn chặn ngay việc bỏ trốn; phát hiện dấu vết tội phạm và cần ngăn chặn việc người đó trốn, tiêu hủy chứng cứ.
- Bắt người: Biện pháp này áp dụng với người: bị truy nã và bắt; phạm tội quả tang và bị bắt; bắt để tạm giam.
- Tạm giữ: Biện pháp này áp dụng đối với người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, bị bắt quả tang, người tự thú, đầu thú hoặc  người bị bắt truy nã. Thời hạn tạm giữ tối đa không quá 09 ngày.
- Tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng.
- Tạm giam áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội nghiêm trọng, tội ít nghiêm trọng với hình phạt tù trên 02 năm trong một số trường hợp, hoặc với bị can, bị cáo về tội ít nghiêm trọng với hình phạt tù đến 02 năm nếu họ tiếp tục phạm tội hoặc bỏ trốn và bị bắt truy nã.
- Bảo lĩnh là biện pháp thay thế cho tạm giam khi có cơ quan, tổ chức, 02 cá nhân trở lên làm giấy cam đoan.
- Đặt tiền để đảm bảo là biện pháp thay thế tạm giam. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định cho bị can, bị cáo, người nhà đặt tiền để bảo đảm.
- Cấm đi khỏi nơi cư trú là biện pháp ngăn chặn áp dụng đối với bị can, bị cáo có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng nhằm bảo đảm sự có mặt của họ theo giấy triệu tập của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án.
- Tạm hoãn xuất cảnh là biện pháp ngăn chặn áp dụng  đối với những người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố nếu họ bị nghi thực hiện tội phạm và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn hoặc tiêu hủy chứng cứ, hoặc áp dụng với bị can, bị cáo.
Như bạn trình bày thì người nhà bạn bị khởi tố tội trộm cắp theo khoản 2, điều 173 Bộ luật Hình sự và bị tạm giam. Biện pháp này được quy định tại điều 119 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:  
“ Điều 119. Tạm giam
1.Tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội đặc biệt nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng.
2. Tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội nghiêm trọng, tội ít nghiêm trọng mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tù trên 02 năm khi có căn cứ xác định người đó thuộc một trong các trường hợp:
a) Đã bị áp dụng biện pháp ngăn chặn khác nhưng vi phạm;
b) Không có nơi cư trú rõ ràng hoặc không xác định được lý lịch của bị can;
c) Bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã hoặc có dấu hiệu bỏ trốn;
d) Tiếp tục phạm tội hoặc có dấu hiệu tiếp tục phạm tội;
đ) Có hành vi mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích của những người này.
3. Tạm giam có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo về tội ít nghiêm trọng mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tù đến 02 năm nếu họ tiếp tục phạm tội hoặc bỏ trốn và bị bắt theo quyết định truy nã.
...”
Việc thay thế biện pháp tạm giam bằng một biện pháp khác hoàn toàn có thể và phải được sự phê chuẩn của Viện Kiểm sát. Người nhà bạn bị tạm giam. Người nhà bạn và gia đình có thể lựa chọn các biện pháp ngăn chặn khác là bảo lĩnh, đặt tiền để đảm bảo và cấm đi khỏi nơi cư trú. Cả ba biện pháp này đều giống nhau ở điểm bị can, bị cáo không bị tạm giam. Tuy nhiên, về trình tự, thủ tục, mỗi biện pháp lại có sự phân biệt:
-Bảo lĩnh: 02 cá nhân ( thường là người nhà bị can, bị cáo ), cơ quan, tổ chức ( thường là nơi bị cáo công tác, học tập ) làm một giấy cam đoan có xác nhận của chính quyền địa phương  hoặc có xác nhận của người đứng đầu cơ quan, tổ chức; một giấy cam đoan nữa với nội dung đảm bảo bị cáo: Có mặt theo giấy triệu tập; Không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội; Không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; Không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật, tẩu tán tài sản; Không đe dọa, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và người thân thích. Thường là giấy này nộp cho cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát. Việc thay thế bằng biện pháp bảo lĩnh phải được Viện Kiểm sát phê chuẩn.
-Đặt tiền để đảm bảo: Bị can, bị cáo, người thân thích của họ phải có văn bản đề nghị cơ quan tiến hành tố tụng cho phép đặt tiền để đảm bảo. Cơ quan tiến hành tố tụng có thể chấp nhận việc đặt tiền để đảm bảo sau khi đã xem xét:  tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, tình trạng tài sản, nhân thân của bị can, bị cáo; bị can, bị cáo có nơi cư trú rõ ràng, phạm tội lần đầu, tố giác đồng phạm, có tình tiết giảm nhẹ (như tự thú, đầu thú, thành khẩn khai báo, lập công chuộc tội, tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án, ăn năn hối cải, tự nguyện sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại...); việc cho bị can, bị cáo tại ngoại không gây khó khăn cho việc điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.
-Cấm đi khỏi nơi cư trú: Áp dụng đối với bị can, bị cáo có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng. Bị can, bị cáo phải làm giấy cam đoan: Không đi khỏi nơi cư trú nếu không được cơ quan đã ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú cho phép; Có mặt theo giấy triệu tập, trừ trường hợp vì lý do bất khả kháng; Không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội;
Không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật; không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ vật của vụ án, tẩu tán tài sản; không đe dọa, khống chế, trả thù người làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm.
Thông thường, trường hợp giống người nhà bạn, người ta thường chọn cấm đi khỏi nơi cư trú.