Hỏi: Người nhà tôi làm ăn chung với một người. Họ mua gom các thiết bị điện tử, như màn hình máy tính, case… cũ ở biên giới, sau đó bán lại cho các cửa hàng. Do mâu thuẫn trong làm ăn, người nhà tôi đã phá kho thiết bị và lấy bán một số màn hình cũ do vợ chồng người kia bỏ tiền ra mua. Công an vào cuộc và khởi tố người nhà tôi tội trộm cắp. Các màn hình này đã bị tiêu thụ hết không thu lại được. Vợ chồng người kia vẫn giữ các hợp đồng mua màn hình từ vài người cung cấp và có giá của cả lô hàng. Công an tiến hành định giá các màn hình dựa trên hợp đồng mua màn hình. Tuy nhiên, người nhà tôi không nhất trí với kết quả định giá vì cho rằng quá cao. Luật sư có thể cho biết quy định của pháp luật về việc định giá tài sản trong một vụ án như thế nào?Chúng tôi nên làm gì với kết quả giám định đó?
Trả lời:
Trường hợp trên thuộc về việc định giá trong tố tụng hình sự. Việc định giá trong TTHS sẽ được dùng để xác định khung hình phạt. Việc định giá trong TTHS được quy định trong một số văn bản pháp luật.
Một số văn bản pháp luật là Nghị định 30/2018/NĐ-CP, Nghị định 97/2019/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 30, Thông tư 30/2020/TT-BTC.
Việc định giá trong tố tụng hình sự có một số nội dung cơ bản, trong số đó có nội dung về Hội đồng định giá và phương pháp định giá.
Về Hội đồng định giá, có hai loại: Hội đồng định giá theo vụ việc và Hội đồng định giá thường xuyên. Hội đồng định giá theo vụ việc là loại lập ra để định giá từng vụ việc cụ thể, xong việc thì giải tán. Hội đồng định giá thường xuyên là loại lập ra để định giá các vụ việc, xong mỗi việc không giải tán, sẵn sàng đáp ứng khi có yêu cầu định giá. Hội đồng định giá thường xuyên có ở hai  cấp huyện và tỉnh, trong đó cấp tỉnh có quyền định giá lại nếu có thắc mắc, kiện cáo về kết quả định giá cấp huyện làm.
Vụ việc người nhà bạn có thể được định giá tại Hội đồng định giá thường xuyên cấp huyện.
Về phương pháp định giá, Điều 17 Nghị định 30/2018/NĐ-CP quy định với tài sản đã qua sử dụng như trường hợp bạn hỏi, giá được xác định trên cơ sở giá trị thực tế của tài sản. Nghĩa là giá màn hình cũ, case ... loại tương tự bán ở thị trường như thế nào sẽ dùng để tính giá của cả lô hàng bị mất.
Bạn hoàn toàn có thể khiếu nại kết quả định giá. Nên cung cấp các chứng cứ ủng hộ khiếu nại, ví dụ báo giá hay hóa đơn mua bán màn hình cũ mà các cửa hàng cung cấp. Cũng có thể yêu cầu Hội đồng định giá trực tiếp điều tra giá hàng hóa trên thị trường. Nên làm đơn khiếu nại gửi chính cơ quan công an đang điều tra và Viện Kiểm sát đang giám sát vụ việc.
Chỉ xác định đúng giá trị lô hàng, việc áp dụng hình phạt mới chuẩn xác.