Hỏi: Em trai tôi là một doanh nhân. Một lần, để trúng thầu, cậu ấy đã đưa cho một người có chức quyền 3 tỷ đồng. Về sau, người này bị điều tra về tội nhận hối lộ. Em trai tôi bị điều tra về tội đưa hối lộ. Tại cơ quan điều tra, người nhận hối lộ khai đã nhận 3 tỷ đồng. Em trai tôi đầu tiên khai là có đưa tiền, không nhớ số tiền. Điều tra viên công bố lời khai của người nhận hối lộ. Em trai tôi nói con số 3 tỷ mà người nhận hối lộ khai là có thể chấp nhận được. Vậy xin hỏi luật sư: Điều tra viên có mớm cung không? Nếu có, em trai tôi phải làm gì?
Trả lời:
Mớm cung được hiểu là: Điều tra viên nhắc các lời khai cho người bị hại, bị can, người làm chứng… những nội dung mà điều tra viên cho là cần thiết. Những nội dung này không có thật và có thể làm sai lệch kết quả điều tra, khiến sự thật vụ án không được làm sáng tỏ. Ví dụ: Có một vụ tai nạn giao thông xảy ra. Điều tra viên nghi ngờ và muốn buộc tội cho một người nào đó. Người chứng kiến vụ tai nạn chỉ nhớ được là người gây tai nạn tầm trung tuổi, đi xe máy màu đen. Điều tra viên nhắc cho người chứng kiến các nội dung: Biển số xe, xe loại gì, người gây tai nạn ăn mặc thế nào… Người chứng kiến khai những nội dung đó và điều tra viên ghi lại trong biên bản lấy lời khai. Người bị nghi ngờ gây tai nạn có thể dễ dàng bị buộc tội. Như vậy có thể coi là mớm cung.
Trong trường hợp ông hỏi, giữa em ông và người nhận hối lộ có sự không thống nhất về số tiền. Điều tra viên sử dụng một phương pháp gọi là gợi nhớ lại. Kết quả là em ông cho rằng con số mà người nhận hối lộ đưa ra là “ chấp nhận được “. Không thể coi điều này là mớm cung vì nó phù hợp với sự thật vụ án.
Vậy, trong trường hợp bị mớm cung, người bị mớm cung nên làm gì? Điều 15, Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định về xác định sự thật vụ án, theo đó: Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải áp dụng các biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội, tình tiết tăng nặng và tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội. Việc mớm cung vi phạm quy định này.
Vậy, khi bị mớm cung, bị can, bị cáo nên làm gì?
1.Nên yêu cầu có luật sư trong các buổi làm việc với điều tra viên.
2.Dù sao hãy hỏi điều tra viên về khả năng buổi làm việc được ghi âm, ghi hình.
3.Đề nghị điều tra viên giải thích mình bị truy tố tội gì và những dấu hiệu bắt buộc chứng minh của tội đó.
4.Suy nghĩ một mô hình ghỡ tội. Khai theo hướng ghỡ tội. Ngay cả khi khai không nhớ thì lời khai vẫn được chấp nhận.
5.Khi kết thúc điều tra, yêu cầu cung cấp phô tô lời khai của mình và của người khác về mình. Đọc và tiếp tục căn chỉnh, củng cố mô hình gỡ tội để trình bày cho kiểm sát viên, tòa.
6.Khi kiểm sát viên phúc cung, hãy khai lại theo hướng mình xác định. Tuyên bố không công nhận những lời khai nào mà mình cho là bị mớm.
8.Nhớ lại điều tra viên đã hỏi cung, nội dung bản cung, ngày lấy nếu có thể, cách điều tra viên mớm... để sẵn sàng trình bày chi tiết ở tòa. Tận dụng thời gian tại tòa để chỉ ra lời khai nào là mớm.
9.Khi ra tòa, yêu cầu triệu tập điều tra viên để sẵn sàng đối chất.