Hỏi: Bố mẹ tôi có một diện tích nhà đất đã được cấp Sổ Đỏ tên hai người. Bố mẹ tôi muốn tặng cho nhà đất cho anh cả với điều kiện là phải phụng dưỡng bố mẹ cho đến khi qua đời, giành một diện tích làm nhà thờ họ, không được bán diện tích nhà đất này đi. Bố mẹ tôi phải làm thế nào tốt nhất?
Trả lời:
Trường hợp bạn hỏi là trường hợp thường thấy trong các gia đình: Bố mẹ đã già, muốn phân định nhà đất dứt điểm để con cái an tâm, tránh tranh chấp, tuy nhiên lại sợ trường hợp lý do nào đó, các con bán đi.
Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
 
…Tặng cho bất động sản
1. Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của luật.
2. Hợp đồng tặng cho bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký; nếu bất động sản không phải đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm chuyển giao tài sản.
…
Điều 462 quy định:
…Tặng cho tài sản có điều kiện
1.Bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ trước hoặc sau khi tặng cho. Điều kiện tặng cho không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
2…
3.Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
Như vậy, trong trường hợp bạn hỏi, việc tặng cho nhà đất sẽ gồm các điều kiện là: anh cả phải phụng dưỡng bố mẹ, giành một diện tích làm nhà thờ họ và không được bán. Văn bản tặng cho sẽ được lập tại văn phòng công chứng với các điều kiện trên.
Một thực tiễn chúng tôi từng thấy là kể cả có văn bản công chứng, việc tặng cho nhà đất vẫn có thể bị kiện cáo. Trường hợp của bạn, nếu không làm rõ diện tích nhà thờ họ là bao nhiêu, ở đâu, khi nào được xây, nếu vi phạm nghĩa vụ thì trách nhiệm thế nào, chi phí xây nhà thờ họ ai trả, hoặc chi phí cho việc giỗ chạp sau này lấy từ đâu… thì vẫn có thể xảy ra tranh chấp. Vì vậy, cách thức tốt nhất để hạn chế tranh chấp, là bố mẹ bạn lập một văn bản chi tiết, có thể có tên là  hợp đồng tặng cho đất, văn bản về việc cho đất có điều kiện .v.v... Văn bản này nên ghi nhận chi tiết về nhà đất tặng cho, người được tặng cho, các điều kiện mà người được tặng cho phải tuân thủ, việc xây nhà thờ họ, thờ cúng... Nên có người làm chứng xác định bố mẹ bạn hoàn toàn minh mẫn tự nguyện khi lập văn bản. Sau đó, bố mẹ bạn có thể đưa văn bản này để công chứng viên soạn, trên tinh thần đưa càng nhiều nội dung chi tiết vào hợp đồng tặng cho công chứng viên lập càng tốt.
Cũng giống việc mua bán, việc tặng cho nhà đất, sau khi ký hợp đồng công chứng, việc quan trọng nhất là thực hiện. Quá trình thực hiện việc tặng cho nhà đất gồm lập hợp đồng tặng cho, chuyển tên trên Sổ Đỏ, thực hiện các điều kiện kèm theo. Nên có người được chỉ định thúc đẩy, giám sát quá trình này.