Hỏi: Vợ chồng tôi đang ở chung nhà với bố mẹ chồng. Diện tích khá chật. Mẹ tôi muốn hỗ trợ cho tôi một khoản tiền tương đương với 5 phần 6 giá trị nhà đất mới mà chúng tôi định mua, 1 phần 6 còn lại là của chồng tôi vay mượn từ bố mẹ và anh chị em bên chồng. Mẹ tôi muốn nhà đất mới phải đứng tên tôi. Chồng tôi cũng đồng ý như vậy nhưng còn băn khoăn về cách ghi nhận phần đóng góp của anh ấy. Trường hợp này chúng tôi nên giải quyết thế nào cho thật hợp lý?
Trả lời:
     Cũng là một trường hợp rất thông thường trong hôn nhân. Nếu muốn tìm câu trả lời, chúng ta thử xem quy định về tài sản chung vợ chồng, quy định về tài sản riêng , việc lập vợ chồng thỏa thuận về tài sản vợ chồng trong hôn nhân.
     Về tài sản chung, điều 33 Luật Hôn nhân Gia đình 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân...; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
     Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.
     Về tài sản riêng của vợ chồng, điều 43 Luật Hôn nhân Gia đình 2014 quy định: Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng...; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.
     Việc thỏa thuận tài sản vợ chồng trong hôn nhân, các nội dung của thỏa thuận được quy định tại điều 48 Luật Hôn nhân Gia đình:
- Tài sản được xác định là tài sản chung, tài sản riêng của vợ, chồng;
-  Quyền, nghĩa vụ của vợ chồng đối với tài sản chung, tài sản riêng và giao dịch có liên quan; tài sản để bảo đảm nhu cầu thiết yếu của gia đình;
-  Điều kiện, thủ tục và nguyên tắc phân chia tài sản khi chấm dứt chế độ tài sản;
-  Nội dung khác có liên quan.
     Từ các quy định nói trên, có thể thấy: Nếu ngôi nhà được mua với 5/6 số tiền mẹ đẻ bạn hỗ trợ cho bạn mà không được hai vợ chồng thỏa thuận về chế độ tài sản, thì sẽ được coi là tài sản chung và chồng bạn có quyền sở hữu tương đương bạn với ngôi nhà này.
     Chồng bạn chấp nhận để bạn đứng tên Sổ Đỏ căn nhà định mua, nhưng băn khoăn số tiền tương đương 1/6 giá trị nhà đất là phần đóng góp của chồng bạn. Cách giải quyết an toàn trường hợp này nên là:
-Mẹ bạn đứng tên trên Sổ Đỏ.
-Mẹ bạn tặng cho riêng bạn nhà đất có Sổ Đỏ.
     Cùng với việc này, bạn và chồng bạn nên lập một văn bản xác định rõ số tiền đóng góp vào việc mua nhà của mỗi bên; mục đích sử dụng số tiền; người đứng tên Sổ Đỏ và cách thức để đứng tên Sổ Đỏ; cam kết trong trường hợp phải tính đến việc phân chia căn nhà ( ám chỉ việc ly hôn và có yêu cầu chia tài sản chung ) thì sẽ chia theo đúng tỉ lệ đóng góp. Văn bản nên có chữ ký hai vợ chồng và người làm chứng không liên quan đến việc cho tặng tiền và nhà.
     Sau này, giả sử có tranh chấp, chắc chắn tòa sẽ phải xem xét thỏa thuận này.
     Cũng có thể có cách giải quyết khác nữa là chồng bạn và mẹ bạn đồng ý với nhau để mẹ bạn lập hợp đồng tặng cho bạn toàn bộ 6/6 phần tiền mua nhà. Sau đó bạn dùng số tiền này mua nhà, ngôi nhà được coi là hình thành từ tài sản tặng cho riêng bạn. Bạn có thể làm Sổ Đỏ đứng tên riêng bạn. Bạn và chồng lập thỏa thuận về số tiền góp vào việc mua nhà như nói ở trên.