Hỏi: Trong thời kỳ hôn nhân, tôi và chồng có một số tài sản, trong đó có diện tích nhà đất đã có Sổ Đỏ. Hiện tại, do mâu thuẫn đã lâu, tôi làm đơn ly hôn. Trước đó, vợ chồng chúng tôi đã vay ngân hàng một khoản tiền để làm ăn. Chúng tôi dùng chính diện tích nhà đất có Sổ Đỏ để thế chấp tại ngân hàng. Đề nghị cho biết tôi có thể yêu cầu chia tài sản chung là nhà đất có Sổ Đỏ không? Sự có mặt của ngân hàng có ảnh hưởng gì không?
Trả lời
Về mặt pháp luật, phải khẳng định bạn có quyền yêu cầu chia nhà đất có Sổ Đỏ. Đây tài sản mà bạn và chồng đã hình thành trong thời kỳ hôn nhân.
Hai vợ chồng bạn đã đem nhà đất thế chấp tại ngân hàng vay một khoản tiền. Đây là nợ chung cả hai phải trả.
Bạn không nói rõ là thời hạn hợp đồng vay còn không.
Giả định là thời hạn hợp đồng vay còn thì khi ly hôn, hai vợ chồng phải thỏa thuận với nhau về việc trả nợ. Nếu trả nợ đúng hạn, nhà đất sẽ không bị ngân hàng xử lý để thu hồi nợ gốc và lãi.
Giả định là thời hạn hợp đồng vay hết, bạn và chồng không trả được một phần hoặc toàn bộ nợ ngân hàng, ngân hàng sẽ xử lý tài sản thế chấp. Cụ thể, ngân hàng có quyền bán đấu giá nhà đất để trừ vào khoản nợ. Tiền sẽ được trả cho người vay nếu thừa. Bạn và chồng sẽ được chia tài sản trong số được trả lại. Tuy nhiên, đây là quá trình dài, bắt đầu bằng việc ngân hàng kiện vợ chồng bạn ra tòa đòi số tiền còn thiếu và tòa xác nhận bằng bản án có hiệu lực, gồm cả xử lý tài sản thế chấp. Sau đó là quá trình thi hành án.
Trong vụ ly hôn, tòa án buộc phải mời ngân hàng với tư cách là người có quyền lợi – nghĩa vụ liên quan tham gia. Nếu thời hạn vay còn, ngân hàng vẫn giữ Sổ Đỏ và nhà đất không thể bị chuyển nhượng, sang tên. Tòa vẫn có thể tuyên cho bạn và chồng một diện tích nhà đất cụ thể, nhưng bạn và chồng chỉ có thể được nhận diện tích nhà đất này sau khi trả nợ đầy đủ cho ngân hàng. Nếu thời hạn vay hết, ngân hàng có thể kiện một vụ án dân sự yêu cầu vợ chồng bạn trả nợ, có thể cả xử lý tài sản thế chấp. Kể cả khi bạn và chồng được tòa tuyên một diện tích nhà đất cụ thể thì việc xử lý tài sản thế chấp vẫn được ưu tiên.
Tóm lại, bạn có thể yêu cầu chia nhà đất, tòa hoàn toàn có thể chia cho bạn một diện tích cụ thể, nhưng việc thanh toán các khoản vay với ngân hàng chi phối việc bạn có nhận được nhà đất trên thực tế không.