• Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương, Đoàn Luật sư Hà Nội -

• 

Người viết có một khách hàng. Trong làn sóng tranh mua bất động sản cách đây 10 năm, anh bỏ tiền mua 02 căn chung cư, đều là nhà trên giấy ( căn hộ hình thành trong tương lai ). Anh phải bán căn nhà bố mẹ để lại trong một con hẻm, bao nhiêu tiền dồn hết cho 02 căn này, vừa mong đổi nhà, vừa có chút đầu tư. Những năm 2009 – 2011, người ta vẫn lùng nhà bằng mọi cách, có hợp đồng mua nhà trong tay là mừng, không để ý gì đến chủ đầu tư hay giấy phép xây dựng. Công ty xây tòa nhà này đứng ra làm hợp đồng vay tiền với các cá nhân. Nếu là người của công ty thì số tiền vay ít. Nếu là người ngoài thì số tiền vay nhiều. Số tiền được tính bằng giá xây một mét vuông nhà nhân với tổng diện tích. Ví dụ, nếu một mét vuông là 22 triệu đồng, tổng diện tích là một trăm mét vuông, thì số tiền mà công ty vay của một người ngoài là 2,2 tỷ đồng. Một diệu kế vì công ty chưa được cấp phép xây dựng tòa nhà này. Chẳng ai cấm một tổ chức đi vay tiền nhiều cá nhân. Cứ cầm tiền trước, lo thủ tục sau.
Cũng vào thời điểm 2010, một dự án khác là dự án B5 Cầu Diễn của cựu đại biểu quốc hội Châu Thị Thu Nga được triển khai theo cách tương tự. Bà Nga ký hợp đồng vay tiền với nhiều người. Dự án chưa được cấp phép xây dựng. Vì việc này, bà Nga bị tuyên chung thân về tội lừa đảo.
Vậy có đúng là những người như anh bạn trên mất tiền? Những dự án kiểu của bà Nga là lừa đảo? Thực sự, bà Nga cho rằng có thể tiếp tục dự án, “ chỉ cần “ xin được giấy phép xây dựng. Bà đi tù thì người nộp tiền cho bà càng không được nhà hay được trả tiền. Dù sao, với lố đất đã được rào dậu, bà đã thực tế chiếm hữu, thậm chí có thể nói là có quyền sử dụng nó. Nhiều chủ đầu tư vẫn có thể xoay vốn, bán lại “ cái “ cho kẻ khác. Chủ mới yêu cầu người đóng tiền cũ nộp thêm một món. Với anh bạn khách hàng người viết, thực sự đang ở tình thế 5 ăn 5 thua. Nghe đâu trong 2 dự án anh đầu tư, có một dự án đang hoàn thiện, nghĩa là đã có giấy phép xây dựng, đã đủ tiền để tiếp tục xây. Dự án còn lại thì anh xác định mất.
Từ câu chuyện trên, người đã đóng tiền dưới các dạng khác nhau để mua nhà và đang đợi, thử nỗ lực nắm thêm thông tin dự án và chủ đầu tư. Tính đến việc đòi tiền chủ đầu tư. Cũng nên thấy nếu đẩy vụ việc theo con đường hình sự thì khó lòng lấy lại tiền. Người ta cứ nghĩ công an là công cụ mạnh giúp họ lấy lại tiền. Chủ đầu tư, nếu bị công an gọi làm việc, trước áp lực bị xử lý hình sự, sẽ thu xếp đâu đó món tiền trả cho người tố cáo. Thực tế từ vụ bà Nga cũng như các vụ khác, trong quá trình điều tra cũng như sau khi án được tuyên, chưa vị khổ chủ nào được nhận tiền từ con số, có khi cả ngàn tỷ đồng, mà tòa buộc bị cáo phải trả lại. Không bị tống cổ vào tù, rất có thể chủ đầu tư xoay được tiền hay bán được “ cái “, tức là quyền xây dựng trên đất, dự án vẫn thành hình.
Tóm lại:
-Tìm thông tin thêm về dự án và chủ đầu tư.
-Xem xét nên đòi lại tiền không? Nếu nên, hãy nhờ một Văn phòng Luật sư để làm việc với văn bản chính thức gửi chủ đầu tư.
-Thực sự suy nghĩ kỹ càng trước đề xuất của ai đó đưa vụ việc ra công an.