• Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương. Bài chỉ có tính tham khảo, không phải là lời tư vấn chính thức –

     Trong tranh chấp hôn nhân, giành quyền nuôi con là vấn đề phức tạp. Thậm chí, bản án giải quyết tranh chấp hôn nhân phán quyết người mẹ được quyền nuôi con, nhưng cha cháu bé bắt con về nuôi hoặc giấu nơi khác. Tình huống tranh chấp hôn nhân này hay xảy ra, người mẹ nên biết cách dùng pháp luật để vượt qua tình huống tranh chấp hôn nhân này.
     Báo Tuổi Trẻ Online đăng một trường hợp: Ngày 12-5-2016, TAND thị xã Dĩ An (Bình Dương) ra bản án giải quyết tranh chấp hôn nhân giữa chị Nguyễn Thị Thi (30 tuổi, xã Tam Tiến, huyện Núi Thành, Quảng Nam) và anh H.L.H.. Con chung của họ là cháu H.M.T. (5 tuổi) được tòa quyết định giao cho chị Thi trực tiếp nuôi dưỡng. Sau khi ly hôn, cả cha và mẹ cháu T. đều có quyền chăm sóc, thăm nom, giáo dục con. Không ai có quyền cản trở cả cha lẫn mẹ cháu T. thực hiện quyền này. Anh H. có trách nhiệm bàn giao con cho chị Thi trực tiếp nuôi sau khi bản án có hiệu lực. Nhưng từ khi tranh chấp hôn nhân được giải quyết, chị Thi đã nhiều lần đến Quảng Ngãi để nhận con nhưng phía nhà chồng vẫn kiên quyết không cho gặp. Chị Thi cho biết có lần chị nhờ công an địa phương giúp đỡ nhưng vẫn không gặp được con vì phía gia đình nhà chồng giấu biệt và nói rằng cháu bé không có nhà. Mặc dù cơ quan thi hành án thị xã Dĩ An yêu cầu anh H. thi hành bản án nhưng anh này không chấp hành, trong khi đó cháu bé lại ở Quảng Ngãi (quê nội) khiến chị Thi không biết đường nào tìm con. Chị Thi kể: Ngày 3-2-2017, chị từ Quảng Nam tìm đến nhà chồng ở xã Tịnh Phong, huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi với mong ước được nhận con. Nhưng chị vừa nhìn thấy con thì người trong gia đình nhà chồng giành lấy đứa bé, không cho hai mẹ con trò chuyện với nhau.
Từ trường hợp này, cách mà luật sư bày cho chị Thi vượt qua tranh chấp hôn nhân là:

• Yêu cầu Chi cục Thi hành án thị xã Dĩ An ( Bình Dương ), nơi anh H. sống, ủy thác thi hành án cho cơ quan thi hành án huyện Sơn Tịnh ( Quảng Ngãi ). Nếu người nhà anh H. không giao con cho chị Thi thì cơ quan thi hành án ra quyết định phạt tiền, ấn định 05 ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định, người nhà anh H. phải giao cháu bé.
• Hết thời hạn trên, cơ quan thi hành án tiến hành cưỡng chế thi hành án.
• Giả định cơ quan thi hành án làm đủ thủ tục nhưng bản án vẫn không được thực thi thì chuyển toàn bộ hồ sơ qua cơ quan điều tra đề nghị xử lý về hành vi “không chấp hành bản án” (điều 304 BLHS), theo đó “ người nào cố ý không chấp hành bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật mặc dù đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế cần thiết thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm ”. Đặc biệt, đối với trường hợp khi con đang ở với người mẹ mà người cha có hành vi bắt cóc con đi một nơi khác sinh sống, không có sự đồng ý của người mẹ và người vợ tố cáo hành vi đó, rất có thể người chồng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em theo điều 120 BLHS.

     Thực tế chị Thi chỉ mới làm một phần các bước trên, tranh chấp hôn nhân đã được giải quyết theo hướng tích cực. Cụ thể chị chỉ mới yêu cầu ủy thác thi hành án cho cơ quan thi hành án huyện Sơn Tịnh. Ông Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án huyện Sơn Tịnh cho biết sẽ thực hiện theo yêu cầu bản án cương quyết buộc giao con cho chị Thi.
     Từ câu chuyện trên cho thấy, việc phức tạp trong tranh chấp hôn nhân như giành quyền nuôi con, khi mà một bên không thi hành bản án và cố tình mang đứa trẻ đến một nơi khác, nếu được sự trợ giúp của luật sư cũng sẽ được giải quyết ổn thỏa.