• Bài viết của Luật sư Lê Vinh –

     Facebook hay mạng xã hội khác là nơi người ta thể hiện quan điểm. Thực tế, việc thể hiện thái quá vẫn xảy ra. Kết quả là một số người bị tổn thương. Có thể do ngại tốn thời gian, không rõ thắng thua  mà người ta tránh việc kiện nhau ra tòa. Tuy nhiên, một vụ việc như vậy vừa được tòa phân xử. Để đưa được vụ việc tương tự ra tòa, người khởi kiện cần làm gì?
     Theo bài viết của tác giả Phan Thương, đăng trên báo Thanh Niên điện tử ngày 26/04/2018, thì một cô giáo tại một quận thành phố HCM đã đâm đơn kiện một đồng nghiệp. Theo cô giáo, hồi 2 giờ 14 phút 3/3/2017, đồng nghiệp này đăng dòng trạng thái trên tài khoản Facebook cá nhân: “ Đề thi bị lộ “. Đồng nghiệp cho rằng cô giáo đã công bố đề và luyện bài làm môn văn hai ngày trước khi thi. Cũng theo đồng nghiệp thì việc này đã được đưa lên Ban Giám hiệu, kết quả giải quyết ra sao thì hồi sau sẽ rõ. Đồng nghiệp con ghi: “ Tan nát! “. Đồng nghiệp gắn thẻ ( tag ) lên 8 Facebook khác. Dòng trạng thái có 190 lượt thích, 23 lượt chia sẻ và 67 bình luận với những nội dung mà theo cô giáo là phản cảm, xúc phạm. Một ngày sau khi biết việc, cô giáo đã kiến nghị Ban Giám hiệu và làm đơn ra công an quận. Công an trả lời việc thuộc phạm vi dân sự. Theo cô giáo: “ Công an thì không thụ lý, tôi bức xúc đề nghị nhà trường giải quyết nhưng Ban Giám hiệu lại trả lời nhà trường chưa có quy định nào xử lý thông tin vu khống, làm nhục trên Facebook cả. 20 năm đi giảng dạy, tôi chưa bao giờ cảm thấy xấu hổ như vậy. Lên trường thì học trò và những giáo viên khác nhìn tôi với ánh mắt dò xét. Có nhiều em học trò cứ phao tin nhau rằng “ lộ đề hả, lộ đề hả, lại phải thi lại nữa rồi “, khiến tôi không biết phải nói như thế nào để các em hiểu. Khi về nhà, thấy tôi cứ dằn vặt, chồng tôi nói bỏ qua đi, suy nghĩ làm gì cho đau đầu. Coi như mình họa vô đơn chí bị liên quan. Nhưng khi đến trường giảng dạy, nhìn các em học sinh tôi nghĩ mình cần phải làm gì đó để giải quyết mọi việc. Được nhiều giáo viên khác tư vấn nên tôi tìm luật sư “.
     Được luật sư hướng dẫn, ngày 19/7, cô giáo yêu cầu thừa phát lại lập vi bằng về các thông tin đồng nghiệp đăng không đúng sự thật. Chính nhờ việc lập vi bằng, cô giáo có chứng cứ kiện ra tòa. Ngày 23/4/2018, tòa án quận đã xử chấp nhận yêu cầu cô giáo liên quan đến việc đòi bồi thường thiệt hại về danh dự. Tòa buộc đồng nghiệp phải công khai xin lỗi cô giáo.
     Vụ việc được tòa phân xử này mở ra hướng khởi kiện các vụ khác nếu gặp phải tình cảnh tương tự. Thực ra việc xử lý người bôi nhọ danh dự trên Facebook đã có tiền lệ. Một á hậu trước đây đã nhờ đến thừa phát lại và luật sư gửi thông điệp nghiêm túc đến người mà cô cho là hạ uy tín mình. Kết quả là người này chấm dứt hành vi, dỡ bài trên Facebook.
     Để có thể có kết quả tốt nhất trong vụ việc kiểu này, người khởi kiện nên:

• Yêu cầu thừa phát lại lập vi bằng càng nhanh càng tốt. Ít ra thì cũng nên chụp lại màn hình rõ ràng để chuyển hóa thành chứng cứ hợp pháp.
• Yêu cầu luật sư để luật sư ra văn bản, thừa phát lại có thể tống đạt văn bản này cho đối tượng đã có lời bình luận xúc phạm.
• Làm đơn ra tòa yêu cầu đối tượng xin lỗi. Nếu cần làm đơn ra công an khi thấy sự xúc phạm là nghiêm trọng ( gây thiệt hại lớn cho mình, xúc phạm nhiều người… ).