• Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội -

• 

          Trong các hoạt động kinh doanh – thương mại, các bên thường thiết lập hợp đồng. Thường là hợp đồng viết. Hợp đồng viết trong kinh doanh – thương mại có thể là hợp đồng mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, gia công một sản phẩm, vận chuyển, đại lý bán sản phẩm.v.v… Hợp đồng đầy đủ thường gồm các nội dung cơ bản: Công việc phải làm, thời hạn, quyền – nghĩa vụ các bên, thanh toán. Vi phạm hợp đồng xảy ra cũng trong các nội dung cơ bản này. Kết quả vi phạm là một bên gánh chịu các thiệt hại về tiền bạc, cơ hội kinh doanh, uy tín.
         Như vậy, nếu một bên, có thể gọi là bên bị vi phạm, lựa chọn kiện bên kia ra trọng tài hay tòa án, họ có thể yêu cầu bên vi phạm bồi thường các thiệt hại, thường là yêu cầu trả một khoản tiền.
         Vậy các thiệt hại trong trường hợp hợp đồng bị vi phạm là gì? Với mỗi vụ việc, thiệt hại được xác định một khác. Ví dụ: Khi một bên chậm thanh toán, thiệt hại là khoản lãi suất ngân hàng tính theo thời gian chậm thanh toán. Nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng gia công, thiệt hại là khoản chi phí mà bên nhận gia công bỏ ra, như là nhân công, nguyên vật liệu, điện, vận tải, lưu kho… Trỏng trường hợp để thực hiện hợp đồng, một bên phải đi vay ngân hàng thì thiệt hại chính là khoản gốc và lãi phải trả cho ngân hàng. Các chi phí thuê luật sư, giám định, định giá… cũng có thể được nại ra như thiệt hại.
         Bên bị vi phạm cần nêu những thiệt hại gì và cần làm gì để tòa chấp nhận và xử cho mình thắng kiện?
1/Kí hợp đồng không quan trọng. Thực hiện hợp đồng đã kí mới quan trọng. Khi thực hiện các khâu, nên có biên bản. Ví dụ: Biên bản giao nhận; biên bản chốt khối lượng hoàn thành; biên bản làm việc .v.v…
2/Khi có mâu thuẫn giữa các bên, ví dụ: trả tiền không đúng hạn; cho rằng chất lượng không đảm bảo; giao nguyên vật liệu không đúng chủng loại… hãy thể hiện dưới dạng văn bản: công văn thúc giục trả tiền; đề xuất cùng kiểm tra chất lượng; biên bản về việc giao sai vật liệu…Nếu cần, chụp ảnh cái liên quan như sản phẩm, phần công việc hoàn thành, nguyên vật liệu…
3/Trước khi xác định thiệt hại là gì, con số cụ thể… nên tham khảo ý kiến luật sư để có nhận thức đúng về tình thế pháp lý.
4/Nên xác định thiệt hại do một bên vi phạm hợp đồng là các chi phí bỏ ra thực hiện hợp đồng mà không được thanh toán. Đó cũng gồm cả chi phí kiện cáo, như thuê luật sư.
5/Khi đưa việc ra tòa hay trọng tài, nên tập hợp thành bộ hồ sơ, gồm đơn từ, chứng cứ. Nên có văn bản giải thích các chứng cứ, ví dụ đối với hình ảnh thì đó là hình ảnh gì, chụp thời điểm nào…
6/Khi kiện, hoàn toàn có thể yêu cầu các biện pháp khẩn cấp tạm thời, như là buộc thanh toán một phần để trả tiền nhân công, cho phép bán một mặt hàng, gỡ bỏ phong tỏa tài khoản…