KHI CƠ QUAN TỐ TỤNG GHI ÂM, GHI HÌNH, BỊ CAN NÊN PHỐI HỢP VỚI LUẬT SƯ GỠ TỘI THẾ NÀO?

KHI CƠ QUAN TỐ TỤNG GHI ÂM, GHI HÌNH, BỊ CAN NÊN PHỐI HỢP VỚI LUẬT SƯ GỠ TỘI THẾ NÀO?
- Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương -  
     Sau nhiều tranh cãi, quy định phải ghi âm, ghi hình khi hỏi cung sớm có hiệu lực. Thông tư liên tịch 03/2018 ngày 01/02/2018 Bộ Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tòa án Nhân dân Tối cao, Bộ Quốc phòng hướng dẫn việc ghi âm, ghi hình trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử có quy định: Khi hỏi cung, bị can có quyền được lựa chọn hình thức ghi âm hay ghi hình có âm thanh. Việc ghi âm, ghi hình tại nơi giam giữ, trụ sở cơ quan tố tụng phải được cán bộ lấy lời khai đăng ký với nơi giam giữ, trụ sở cơ quan tố tụng đó để được bố trí phòng chuyên dụng. Việc ghi âm, ghi hình phải được thông báo cho bị can. Trong quá trình ghi âm, ghi hình có thể tạm dừng ghi âm, ghi hình bằng cách nhấn nút tạm dừng. Trước khi nhấn nút, cán bộ hỏi cung phải đọc rõ lúc tạm dừng là thời gian nào, tại sao tạm dừng. Khi tiếp tục làm việc, cán bộ hỏi cung phải đọc rõ thời gian nào tiếp tục. Quá trình này phải ghi rõ trong biên bản. Khi kết thúc buổi lấy cung, cán bộ hỏi cung thông báo cho bị can biết đã kết thúc buổi hỏi cung, nhấn nút kết thúc. Thời gian kết thúc được ghi trong biên bản.
Kết quả ghi âm được sử dụng như chứng cứ giải quyết vụ án. Việc này cũng được sử dụng để đánh giá có bức cung, dùng nhục hình hay không.
     Thông tư có hiệu lực từ 18/03/2018.
     Quy định này là một tiến bộ. Việc bức cung, dùng nhục hình được giảm thiểu. Tuy nhiên, từ kinh nghiệm tham gia từ giai đoạn điều tra, chúng tôi thấy hiện tại, điều tra viên không cần đến việc bức cung hay dùng nhục hình để lấy được lời khai, từ đó kết tội bị can. Điều tra viên là người được trang bị kỹ năng hỏi cung. Họ là người chủ động. Trong khi đó, bị can thường ít va chạm pháp luật, mất phương hướng. Tương quan này là khá chênh lệch. Để bảo vệ mình tốt nhất, bị can nên:
  • Hình dung lại vụ việc, chọn cho mình một phương án khả dĩ nhất để lý giải cái đã xảy ra. Việc này chỉ tốt khi bị can làm giãn được tiến độ điều tra.
  • Thuê cho mình một luật sư càng sớm càng tốt, có thể từ giai đoạn tạm giữ 09 ngày. Luật sư với kinh nghiệm của mình sẽ giúp bị can có được mô hình lý giải vụ việc ổn thỏa nhất, từ đó phần nào gỡ tội cho họ. Với việc ghi âm, ghi hình, bị can có cơ hội thực hiện quyền im lặng. Họ chỉ cần nói: Tôi chỉ khai khi có luật sư. Nếu biết luật sư nào đó rồi, họ chỉ cần nói: Tôi yêu cầu luật sư đó, kèm địa chỉ, số điện thoại. Việc này được ghi âm, ghi hình lại, các cơ quan tố tụng sẽ tạo điều kiện để bị can có luật sư.
Quy định này cũng tốt cho luật sư bảo vệ khách hàng mình. Luật sư có thể yêu cầu cho nghe, sao lại đoạn ghi âm, ghi hình liên quan đến thân chủ, từ đó có cái nhìn toàn diện hơn bảo vệ thân chủ mình tốt nhất.