Khi giải quyết án dân sự, ai yêu cầu phải nêu chứng cứ. Tòa dựa vào đó tuyên thắng hay thua. Nghĩa là yêu cầu được chấp nhận không. Trong vụ hôn nhân – gia đình cũng vậy. Cô A muốn li dị anh B vì bạo hành là yêu cầu về tình cảm. Cô phải chứng minh bị đánh mấy lần, vào viện thế nào, tổ dân phố, hội phụ nữ vào cuộc chưa. Nếu cô muốn chia nhà đất với chồng thì phải có phô tô Sổ Đỏ, hóa đơn xây nhà, sao kê chuyển khoản… Còn nếu muốn giành quyền nuôi con, cô  phải cho thấy mình là người mẹ tốt, có xác nhận lương, có sổ tiết kiệm, kể cho tòa vanh vách con đang học thêm gì, lần gần nhất vào viện do đâu…
Tuy vậy, vẫn có nhiều trường hợp li dị mà khó có thể nêu ra yêu cầu. Cô A bị đánh trong nhà không ai biết, mà có khi chỉ là cái tát thì sao có xác nhận tổ dân phố hay ảnh chụp vết bầm tím trên người. Nếu cô ấy sống cùng với mẹ chồng, bà này giữ riệt Sổ Đỏ thì cũng không thể có phô tô nộp tòa. Mà nếu bị nhà chồng không cho phép gần con, làm sao có thể đóng góp tiền ăn học cho con để chứng minh là người mẹ tốt.
Pháp luật Việt Nam có nhiều quy định về tiếp cận thông tin. Thông tin nhà đất thì có thể tiếp cận tại ủy ban xã. Thông tin địa chỉ đương sự có thể lấy tại công an. Về lý lịch có thể xin tại nơi sinh hoạt đảng. Hiện tại có hệ thống mã định danh cá nhân của công an thì việc thu thập thông tin sẽ bớt trở ngại…Ngay cả khi ra tòa, các bên đương sự cũng có thể yêu cầu tòa hỗ trợ thu thập chứng cứ.
Như vậy, trường hợp cô A ra đi tay trắng, không có phô tô Sổ Đỏ hay ảnh chụp sổ tiết kiệm, phô tô các giấy tờ như đăng ký ô tô, xe máy … chẳng hạn, thì đúng là khá thiệt thòi khi đưa các chứng cứ. Tuy nhiên vẫn có thể có cách để thu thập, từ đó tòa có thể xem xét, chưa hẳn ra đi tay trắng.
Một vài chia sẻ trong trường hợp ly hôn mà một bên có yêu cầu, về tình cảm, tài sản, con cái mà không có chứng cứ trong tay:
1/Bạn cứ yêu cầu. Khi thẩm phán hỏi về chứng cứ, lý giải tại sao bạn không thể có nó.
2/Nên nhớ luôn có chỗ để thu thập chứng cứ bạn cần. Vấn đề là bạn cần xác định xem bạn đưa ra yêu cầu gì, yêu cầu đó cần chứng cứ gì, phương án thu thập chứng cứ. Bạn nên có luật sư tư vấn việc này.
3/Bạn nên nỗ lực tự thu thập chứng cứ. Cách làm rất đa dạng: Lên mạng; sao kê từ app chuyển tiền; tự chụp hình tài sản yêu cầu chia… Nên nhớ với mỗi chứng cứ cần có giải thích nó là gì, tại sao có nó…
4/Với một luật sư, bạn có thể sử dụng họ thu thập chứng cứ tại các cơ quan hành chính, trụ sở công an…Luật sư sẽ làm công văn, dẫn chứng luật, viết giấy giới thiệu… đến nơi đang nắm giữ chứng cứ, đồng thời dễ dàng chứng minh phía bạn đã nỗ lực hết sức.
5/Yêu cầu tòa án hỗ trợ thu thập chứng cứ sau khi đã chứng minh bạn nỗ lực thu thập mà không có kết quả.
6/Theo sát vụ việc, vì có thể đối phương cũng đưa ra yêu cầu giống bạn. Họ phải cung cấp chứng cứ và do đó, bạn có thể có thông tin cần thiết từ chính cái đối phương cung cấp.