• Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương, Đoàn Luật sư Hà Nội -

• 

Giành quyền nuôi con là dạng tranh chấp thường gặp trong vụ ly hôn. Các bên nỗ lực chứng minh mình là người tốt nhất để nuôi con. Tòa dựa vào đó ra phán quyết. Các chứng minh thường là khả năng kinh tế, nguyện vọng con cái được ở với ai. Phán quyết của tòa thường là giao mỗi người con cho một bên nuôi, giao con trai cho bố nuôi, con gái cho mẹ nuôi. Một số thẩm phán làm ngược lại, giao con gái cho bố nuôi, tránh được trường hợp phức tạp khi người phụ nữ lấy chồng mới.
Tình huống nói trên thường được áp dụng nếu vợ chồng có hai con. Nếu chỉ có một con, hoặc hơn hai con, hoặc có hai con và một bên muốn nuôi cả hai, tranh chấp sẽ xảy ra. Tòa án dựa vào các quy định Bộ luật Tố tụng Dân sự để giải quyết tranh chấp. Các bên nêu yêu cầu nuôi con và các chứng cứ ủng hộ yêu cầu. Tòa án lấy lời khai, xem xét đơn từ, chứng cứ, xem xét điều kiện ăn ở các bên, ý nguyện của con, điều kiện sống, học tập của chúng... Sau đó tòa tổ chức một phiên hòa giải và công khai chứng cứ. Cuối cùng thì đưa vụ án ra xử. Khi xử, tòa sẽ yêu cầu các bên trình bày trước, sau đó để các bên tự hỏi nhau, tiếp theo là tòa hỏi, rồi nghị án và tuyên án.
Các bên đặt câu hỏi cho nhau là điều được quy định trong luật. Tuy vậy, ít đương sự tận dụng được quy định này để tạo lợi thế cho mình. Điều này thường thấy trong các phiên tòa giành quyền nuôi con.
Vậy tại sao việc hỏi đối phương lại cần thiết? Trong phiên tòa giành quyền nuôi con, các bên nên chứng minh mình là người phù hợp nhất để nuôi con. Muốn vậy, một bên nên cho thấy mình gần gũi với con cái, theo sát việc học hành, hiểu cuộc sống, sinh hoạt của chúng. Nếu một bên hỏi những câu như: Anh ( cô ) có biết con học hết bao nhiêu tiền một tháng? Học thêm môn gì? Nhà thày cô nào? Anh ( cô ) làm gì để có tiền nuôi con? .v.v… mà đối phương không trả lời được sẽ có thể lưu ấn tượng tốt với thẩm phán.
Một số gợi ý để một bên có thể tự xây dựng những câu hỏi, từ đó phát huy lợi thế, giành lấy thiện cảm của thẩm phán khi ra quyết định trong vụ giành quyền nuôi con:
1/Tìm hiểu, nắm thông tin về cuộc sống, học tập, biết rõ chi tiêu cho con bạn là bao nhiêu một tháng. Qua làm việc tại tòa, xác định đó có phải điểm yếu đối phương không? Nếu có bạn nên tìm cách khai thác.
2/Trước phiên tòa, lên phương án hỏi chi tiết xem đối phương nắm rõ thông tin trên không? Khi tòa cho phép hỏi, bạn chỉ cần hỏi hết câu hỏi đã chuẩn bị. Không cần dừng lại để đôi co, cãi vã, chì chiết.
3/Các câu hỏi được gắn với lời trình bày giải thích tại sao bạn nuôi con tốt nhất. Ví dụ khi bạn hỏi đối phương có biết kết quả học tập tháng gần nhất con bạn không? con bạn đang học thêm những môn gì? chi phí?... thì trong phần trình bày bạn phải nói với tòa thông tin đó.
4/Có thể đối phương không trả lời bạn, bạn nên yêu cầu chính tòa hỏi những câu đó.