• Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội -

• 

Lấy lý mà nói, trong vụ ly hôn tòa giải quyết 3 vấn đề: Tình cảm – Con cái – Tài sản. Thực tế, con cái có thể là tranh chấp chính. Như là vụ của Nhật Kim Anh. Mà đã gọi là tranh chấp tại tòa thì tôi thắng anh phải thua. Trong việc tranh chấp quyền nuôi con, khi nguy cơ thua là cao, làm gì để giảm thiểu hậu quả và chuẩn bị cho chiến thắng nếu sau này quay lại tòa lần nữa?
Trước tiên nói qua về cách xử của tòa trong vụ tranh chấp quyền nuôi con. Tòa thường chia mỗi người nuôi một đứa. Một số vụ tranh chấp, tòa giao con trai cho người chồng nuôi, gọi là để “ nối dõi tông đường “. Một số vụ khác, tòa lại giao con gái cho người chồng, con trai cho người vợ, để tránh phức tạp kiểu bố dượng con gái riêng. Nếu mới chỉ có một đứa và ai cũng giành nuôi, tòa sẽ xem vợ chồng sau khi ly hôn có nhà không, có tiền không, con có hợp với người đó không… để chia. Hướng xử như thế nào có thể thể hiện qua cách giải quyết vụ việc, cách hỏi, câu nói… của thẩm phán mà một luật sư kinh nghiệm có thể đoán được. Từ đó, người theo kiện có thể tự đánh giá cơ hội.
Khi giao con cho một người, bản án thường có các câu: Giao cháu abc cho anh ( chị ) xyz nuôi dưỡng. Anh ( chị ) def cấp dưỡng cho cháu abc là … triệu đông/tháng. Anh ( chị ) def có quyền gặp gỡ cháu abc mà người kia không được cản trở. Những câu này thực sự khá sơ sài. Sơ sài là vì một số nội dung quan trọng không được hai người thỏa thuận và không được bản án ghi nhận. Ví dụ nên có câu: Anh ( chị ) def gặp cháu abc n lần/tuần, thời gian, địa điểm gặp đúng thỏa thuận bằng văn bản giữa hai người.
Nếu như hai vợ chồng thỏa thuận cụ thể hơn về việc cấp dưỡng, chăm nuôi con cái và yêu cầu tòa ghi vào bản án thì chẳng có lý do gì mà tòa không ghi. Người yếu thế trong cuộc chiến giành con cái nên có những thỏa thuận cụ thể, có lợi cho con chung. Yêu cầu tòa ghi vào bản án khi thỏa thuận xong xuôi. Sau này, nếu có đủ điều kiện nuôi con, người yếu thế có thể dùng đến chính những gì được viết trong bản án để giành con về mình.
Vậy, những thỏa thuận chi tiết mà người yếu thế trong vụ tranh chấp quyền nuôi con nên đạt được và yêu cầu tòa ghi vào bản án là gì? Hãy thử và yêu cầu tòa ghi vào bản án:
1/Xác định số tiền chung giành để nuôi con bằng công thức tính cụ thể. Nói rõ số tiền này sau từng năm tăng lên như thế nào. Từ đó xác định mức đóng góp của người không giành được quyền nuôi con.
2/Xác định số lần thăm nuôi, hoặc số giờ, có thể tính theo tuần mà người không giành được quyền nuôi con được phép thăm con. Địa điểm thăm con cũng nên được xác định, ít ra không phải là nhà nơi người giành được quyền nuôi con sống với con.
3/Xác định thay đổi người được quyền nuôi con nếu người này lấy chồng/vợ mới.
Nếu thỏa thuận được những điều trên và được tòa ghi nhận trong bản án, người không giành được quyền nuôi con có thể kiện để được nuôi con trong trường hợp một trong số những điều trên bị vi phạm.