• Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội -

• 

          Bản án hình sự có phần trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự. Khi thi hành  án, phạm nhân có lẽ chỉ quan tâm tới việc “ trả án “, không quan tâm tới việc trả tiền cho bị hại.
          Theo luật, thực hiện trách nhiệm dân sự là điều kiện để giảm án. Luật đặc xá xác định điều kiện để được đặc xá là phạm nhân phải chấp hành một phần nghĩa vụ dân sự, nếu chưa trả hết thì phải chứng minh hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Luật thi hành án hình sự cũng quy định nếu muốn giảm án thì phải có tài liệu chứng minh kết quả bồi thường dân sự.
          Như đã nói, thực tế phạm nhân không quan tâm đến việc trả tiền cho bị hại. Lý do có thể là:
-Suy nghĩ đã bị đẩy tới cùng cực. Trả tiền cũng chẳng cải thiện gì.
-Không đủ tiền để trả. Nhiều vụ giá trị phải hoàn trả là quá nặng
-Người nhà ngại va chạm với người bị hại.
-Không được hướng dẫn, trợ giúp pháp lý đầy đủ.
…
         Quá trình trả tiền cho bị hại là quá trình phức tạp. Một đằng là các bên khó ngồi với nhau, đằng nữa là bên phạm nhân không biết, không thích đàm phán. Việc trả tiền không khó như người ta nghĩ. Phía phạm nhân cần biết cách ghi nhận việc trả tiền. Mặt khác, nếu không đủ tiền, người nhà, luật sư phạm nhân nên biết cách làm việc với chính quyền ghi nhận thực tế này.
         Một số chia sẻ để phạm nhân làm tốt việc bồi thường dân sự:
1/Nên hiểu rằng chỉ muốn đặc xá, giảm án phạm nhân phải giải quyết tốt vấn đề bồi thường.
2/Người nhà, luật sư của phạm nhân nên thiết lập quan hệ với người nhà người bị hại. Nỗ lực bồi thường và yêu cầu phía người bị hại ghi nhận việc bồi thường. Nếu điều kiện kinh tế không cho phép, nên thử đặt vấn đề xóa bỏ trách nhiệm dân sự.
3/Trong trường hợp không đủ điều kiện kinh tế, làm đơn xin xác nhận của chính quyền xã, phường nơi phạm nhân có hộ khẩu thường trú.
4/Lập một bộ hồ sơ giảm án gồm xác nhận bồi thường, xác nhận không đủ điều kiện kinh tế…gửi đi khi cần.