Các luật sư thích các vụ án “ có đồ chơi “. Nghĩa là có cái để cãi. Đó có thể về nội dung vụ án, định tội chưa chuẩn xác. Đó cũng có thể về thủ tục, định giá sai lầm chẳng hạn. Các vụ không có gì để cãi, tội rõ ràng, bị cáo nhận tội không thú vị gì. Luật sư chỉ tìm tình tiết giảm nhẹ.
          Tuy vậy, các vụ không có gì để cãi chiếm đại đa số vụ án hình sự. Ở các tòa tỉnh, thành phố lớn, ngày mà ba bốn phòng xử đều xử là ngày tương đối dễ thấy. Nhưng lại không thấy luật sư đâu. Đó là những vụ không có gì để cãi, vắng luật sư là đúng.
          Thực tế, cứ ra pháp luật là người ta nên có luật sư. Tội mười mươi nhưng bị cáo vẫn cần luật sư. Cần luật sư để tư vấn pháp luật, cung cấp thông tin, hướng dẫn tránh lừa đảo, chắp bút đơn từ, rồi cả việc đi trại, rồi làm sao để giảm án tù...
          Với các vụ không có gì để cãi, bị cáo nên tận dụng các tình tiết giảm nhẹ. Muốn tận dụng, cần biết tình tiết giảm nhẹ cụ thể. Các tình tiết giảm nhẹ được quy định tại điều 54 Bộ luật Hình sự, gồm:
a) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;
c) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
d) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
đ) Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;
e) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;
g) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;
h) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
i) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
k) Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;
l) Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;
m) Phạm tội do lạc hậu;
n) Người phạm tội là phụ nữ có thai;
o) Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;
p) Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
q) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
r) Người phạm tội tự thú;
s) Người phạm tội thành khẩn khai báo hoặc ăn năn hối cải;
t) Người phạm tội tích cực giúp đỡ các cơ quan có trách nhiệm phát hiện hoặc điều tra tội phạm;
u) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;
v) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;
x) Người phạm tội là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ, người có công với cách mạng.
          Ngoài ra luật còn quy định: Khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án.
         Các tình tiết giảm nhẹ mà bị cáo, nhất là cấp tòa quận huyện, có thể chủ động tận dụng là:
b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả: Bị can chỉ cần qua gặp người bị hại, thanh toán một phần thiệt hại. Nếu không được nhận, chỉ cần ra cơ quan thi hành án nộp và xin giấy xác nhận. Tiền này sẽ được trả lại một phần nếu số nộp lớn hơn thiệt hại, hoặc tính vào tiền bồi thường.
i) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng: Ít nghiêm trọng có thể là phạm tội kiểu tình cờ, không sống dựa vào việc phạm tội, không thực hiện đến cùng, không có tổ chức phân công chặt chẽ, không dùng thủ đoạn che dấu tội phạm... Với tình tiết này, người phạm tội lần đầu thường được hưởng, không cần chứng minh là ít nghiêm trọng.
s) Người phạm tội thành khẩn khai báo hoặc ăn năn hối cải: Có vẻ ai cũng được tình tiết giảm nhẹ này. Chỉ cần khai từ đầu đến cuối việc mình làm và nói “ Tôi rất ân hận về việc mình làm. Mong tòa tạo điều kiện để mau chóng làm người lương thiện “. Đừng đôi co, to tiếng với tòa là được.
v) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác: Tình tiết này tưởng khó hóa ra rất dễ. Bị cáo có thể chứng minh mình từng đi hiến máu, mình tham gia các phong trào tình nguyện, mình có thành tích gì đó...
         Ngoài ra, để có thêm tình tiết giảm nhẹ khác, bị cáo hay nộp lên tòa bằng khen, huân huy chương của bố mẹ, thậm chí ông bà. Điều này chắc chắn được tòa xem xét thêm.
         Nói chung, để tận dụng tình tiết giảm nhẹ, bị cáo nên có luật sư hướng dẫn. Một số tình tiết giảm nhẹ cũng phải có luật sư cãi, như là vượt quá phòng vệ chính đáng, tình thế cấp thiết... mới được tòa áp dụng.