• Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội -

• 

         




































          Tình huống sư nói sư phải, vãi nói vãi hay xảy ra trong rất nhiều vụ án hình sự. Bị can, bị cáo nói không làm điều đó. Công an, người bị hại, người làm chứng nói bị can, bị cáo làm. Điều này hay xảy ra trong các vụ xô xát, gây rối. Ví dụ: A và B cãi lộn nhau ở nơi công cộng. A nói chỉ to tiếng một lúc rồi về. B nói A cầm theo tuýp nước và vụt mình, sau đó đi giám định tỉ lệ thương tật trên 11%. Công an vào cuộc và có lời chứng của một số người nói có thấy B cầm tuýp nước vụt A.
          Với những vụ kiểu trên, khi bản kết luận điều tra, cáo trạng khẳng định bị can, bị cáo làm cái điều mà Bộ luật Hình sự cho là phạm tội, thì khả năng cao là bị cáo bị kết tội. Xét về số lời khai thì bị can, bị cáo chỉ có một lời khai của mình nói là không làm. Người bị hại, người làm chứng đều nói bị can, bị cáo có làm thì về số lượng đã áp đảo. Lời khai của người làm chứng được tòa trích dẫn để buộc tội bị cáo. Họ không mâu thuẫn gì với bị cáo, ở vị trí quan sát tốt…
         Trong các vụ án có mâu thuẫn trong lời khai, việc bị cáo để bị buộc tội là điều thật đáng tiếc. Thực ra, khi bị cáo không nhận tội, cụ thể khai ngược với lời khai người bị hại hay người làm chứng, không có nghĩa là thực tế xảy ra đúng như thế. Vấn đề là việc buộc tội trở nên dễ dàng hơn vì bị cáo đã không được bảo vệ đầy đủ. Nếu bị cáo thuê một luật sư, không có nghĩa luật sư chiều theo ý bị cáo muốn mà cãi chày cãi cối. Điều luật sư có thể làm là cùng dự các buổi cung với bị cáo, đảm bảo bị cáo không bị mớm cung, ép cung, dùng nhục hình, biên bản ghi lời khai trung thành với cái bị cáo đã khai. Luật sư cũng có thể đưa ra các yêu cầu như thực nghiệm điều tra, đối chất, các yêu cầu mà công an nên làm rõ để buộc tội…Như vậy, việc buộc tội bị thử thách đủ để phải trở nên khách quan.
          Một số chia sẻ với bị cáo và người nhà trong trường hợp lời khai mâu thuẫn với nội dung buộc tội:
1/Nỗ lực tìm ra người làm chứng có lợi cho mình, nghĩa là sẵn sàng khai với công an họ chứng kiến bị can, bị cáo không phạm tội. Yêu cầu luật sư gặp và nghe những người này trình bày. Yêu cầu công an lấy lời khai những người này.
2/Yêu cầu công an thông báo về những lời khai buộc tội mình rõ ràng nhất ở mức công an có thể làm. Đề xuất phô tô các bản cung mình đã khai, người khác khai về mình.
3/Luật sư của bạn là người đảm bảo với bạn quá trình điều tra là khách quan, đúng đắn. Họ có nhiệm vụ yêu cầu tiến hành các hoạt động điều tra để vụ án khách quan, toàn diện.
4/Nếu có những tình tiết có lợi khiến bị can, bị cáo xoay chuyển tình thế, luật sư sẽ phải ghi thành biên bản, giải thích rõ được lấy trong hoàn cảnh nào? Nó liên quan gì đến việc gỡ tội, minh oan cho bị can, bị cáo? Lẽ nhiên, tung những chứng cứ luật sư thu thập được ra vào thời điểm nào tùy vào tính toán của luật sư, sao cho những chứng cứ gỡ tội có tác động mạnh nhất tới vụ án.