• Bài viết của Luật sư Lê Vinh, Trưởng Văn phòng Luật sư Chương Dương, Đoàn Luật sư Hà Nội -

• 

            Ra tòa có thắng có thua. Người thua trong một vụ dân sự, kinh doanh – thương mại thường muốn kiện tới cùng. Thua sơ thẩm, kiện phúc thẩm, thua phúc thẩm, kiện giám đốc thẩm. ADN dân ta là vậy. Thời phong kiến, người ta chấp nhận bán nhà bán ruộng để đổi lấy tiếng được kiện.
            Theo luật định, giám đốc thẩm là việc xem xét lại bản án có hiệu lực pháp luật do tòa cấp tỉnh trở lên tiến hành, nếu như bản án sai về bản chất, như là hiểu sai điều luật, bỏ qua chứng cứ quan trọng, hoặc sai về thủ tục nghiêm trọng, như là thẩm phán ngồi xử lại là thân thích với một bên. Năm 2020, Tòa án Nhân dân Tối cao xử lý 36 042/43 059 đơn xin giám đốc thẩm, tỷ lệ 83,7%. Với Viện Kiểm sát Tối cao, chức năng kiến nghị giám đốc thẩm các vụ dân sự, kinh doanh thương mại không phải chức năng chính, nhưng 06 tháng đầu năm 2020, họ cũng đã xem xét 123 hồ sơ xin kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. Viện đã kháng nghị 19 hồ sơ trong số đó, gồm 13 hồ sơ do đương sự, luật sư của họ gửi cho Viện. Điều này cho thấy đơn gửi lên tòa tối cao yêu cầu giám đốc thẩm khá nhiều, nhưng để được tòa xem xét mở phiên tòa giám đốc thẩm, sau đó sửa hay hủy án cũ như đương sự mong muốn là không nhiều.
           Người muốn kiện giám đốc thẩm thường nghe nói tới các dây chạy án. Kẻ chạy án cam kết lật án đề nghị khoản tiền lớn. Ít gặp hơn là kiểu không tính công nhưng ăn chia % nếu kết quả có lợi. Một luật sư thường chỉ làm theo kiểu lấy công làm lãi. Nghĩa là chỉ lấy tiền làm đơn, soạn hồ sơ, làm đơn giục giải quyết. Chi phí do vậy không quá lớn. Việc ăn chia % thường không được đề cập. Lý do: Luật sư hiểu kết quả giám đốc thẩm có thể là tuyên xử lại từ đầu, vì vậy người muốn kiện chưa thể lập tức có đất, có tiền trả cho luật sư. Sản phẩm dịch vụ mà luật sư làm không chỉ trơ khấc cái đơn xin giám đốc thẩm. Ngoài đơn, phải có hồ sơ, văn bản giải thích hồ sơ. Việc đơn từ cũng phải vài lần. Lần đầu là đơn đề nghị giám đốc thẩm. Lần sau là đơn giục giải quyết, vì thường tòa án không thể ngay lập tức đọc đơn và hồi âm cho người muốn kiện.
           Một số chia sẻ với người muốn kiện giám đốc thẩm để có thể lật ngược bản án.
1/Đánh giá cơ hội thắng, nghĩa là có thể hủy hay sửa bản án không? Bạn cần luật sư đưa ra lời khuyên sau khi xem bản án, hồ sơ, chứng cứ của bạn và đối phương.
2/Đưa khoản tiền lớn cho người nói rằng có thể chạy giám đốc thẩm, lật án đồng nghĩa với việc mất tiền. Có một nhóm thẩm tra viên tòa án xem và đánh giá bản án, sau đó mới đến các thẩm phán xử giám đốc thẩm. Không ai bao được toàn bộ những người này.
3/Luật sư chuyên nghiệp sẽ làm đơn, văn bản giải thích chứng cứ. Trong đơn, sẽ có phần mô tả tranh chấp, kết quả xử, những sai sót của tòa án có dẫn luật. Đơn, hồ sơ, đơn giục giải quyết được gửi nhiều lần. Đây là cái bạn nên dùng đối chiếu với lời hứa hẹn hay những gì mà người nhận giúp bạn kiện giám đốc thẩm làm.
4/Gửi đơn, hồ sơ, văn bản giải thích để yêu cầu kháng nghị giám đốc thẩm làm nhiều lần, cho tòa án và viện kiểm sát có thẩm quyền. Sau vài tuần gửi như vậy là một lần gửi tiếp đơn giục giải quyết việc.
5/Tránh xa người nói chắc chắn lật được án. Mọi cái chỉ là khả năng.