Bài viết của Luật sư Lê Vinh và thể hiện quan điểm riêng của Luật sư

Thông tin BIDV yêu cầu các hộ dân khu The Harmona – Trương Công Định, phường 14, Tân Bình, tp HCM – rời nhà trả lại căn hộ đã mua vì khách hàng của họ - Công ty Cổ phần Vật tư Xuất Nhập khẩu Tân Bình và Công ty Cổ phần Thanh Niên – chưa trả được nợ khiến 600 hộ này “ choáng váng “.

Qua tìm hiểu thì: BIDV cho Công ty CP Thanh Niên vay 244 tỷ đồng, hạn đến hết 15/06/2016 thì trả. Công ty Tân Bình bảo lãnh khoản vay. Công ty Tân Bình đem tài sản mà họ cho là của mình là khu The Harmona bảo lãnh khoản 244 tỷ đồng này. BIDV – đến kỳ thu nợ - nên gửi công văn yêu cầu cư dân trả nhà vào 09/06/2016. Công văn có nhờ đến công an, chính quyền … vào cuộc giúp BIDV.

Nhiều luật sư nổi tiếng về ngân hàng, trước vụ việc, đã đưa ra ý kiến. Theo các luật sư, nếu tài sản đang là tài sản đảm bảo nằm trong tay ngân hàng, thì khi có hiện tượng cư dân The Harmona vẫn mua được và vào ở, có thể xẩy ra hai trường hợp:

-         Trường hợp 1: BIDV và Công ty Tân Bình thỏa thuận cho phép Công ty Tân Bình bán nhà. Người dân mua hoàn toàn hợp pháp và BIDV không có quyền tịch thu nhà.

-         Trường hợp 2: Tài sản vẫn nằm trong tay BIDV nhưng Công ty TânBình vẫn ngầm bán cho khách hàng. Trong trường hợp này, người dân vẫn có thể bị liên lụy vì nếu bên được bảo lãnh là Công ty Thanh Niên không trả được nợ thì khi xử lý tài sản bảo đảm, quyền lợi ngân hàng được ưu tiên. Tuy nhiên, vì người mua nhà có giấy tờ nên vẫn được pháp luật bảo vệ.

Theo các luật sư, BIDV cũng liên đới trách nhiệm vì đáng ra phải kiểm tra hiện trạng tài sản là tòa nhà The Harmona. Năm 2009, 2010, Công ty Tân Bình đã huy động vốn từ khách hàng nhưng BIDV vẫn không biết và nhận thế chấp. Sau khi nhận thế chấp, BIDV vẫn để Công ty Tân Bình đứng bán nhà và thu gần đủ tiền mà không ý kiến gì.

Để bảo vệ người dân, các luật sư cho rằng tùy vào việc người dân trình ra được chứng cứ gì. Nếu Công ty Tân Bình ngầm bán nhà cho người dân thì người dân có thể tự bảo vệ mình bằng việc kiện người có liên quan tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Cá nhân người viết bài lại có ý kiến: Trong quan hệ tay ba BIDV – Công ty Tân Bình – Công ty Thanh Niên thì phải chờ đến hết 15/06/2016, khi chắc chắn Công ty Thanh Niên không trả được nợ, thì BIDV mới được phép có bước đi pháp lý tiếp theo. Không hiểu sao, hạn trả nợ chưa tới mà BIDV lại buộc người dân rời khỏi nhà vào 09/06? Hơn nữa, do BIDV đang nhận thế chấp khu The Harmona, nên có thể suy đoán: Trước đó, BIDV đã phải đến cơ quan đăng ký giao dịch bảo đảm để tính chuyện đăng ký. Nhưng, liệu giao dịch bảo đảm ( nhận thế chấp The Harmona ) đã được đăng ký chưa? Chúng tôi cho là chưa, vì đơn giản đây là nhà – đất, nguyên tắc để đăng ký giao dịch bảo đảm nhà – đất là nhà – đất phải có Sổ Đỏ. The Harmona đến giờ vẫn chưa có Sổ Đỏ. Vậy nhiều khả năng BIDV không đăng ký được giao dịch bảo đảm. Do đó, việc BIDV cho Công ty Thanh Niên vay được coi là hợp đồng cho vay không có tài sản bảo đảm. Vì vậy, ngân hàng cũng không có quyền xử lý The Harmona như tài sản bảo đảm, tức là yêu cầu người dân phải ra đi. Thêm vào đó, việc buộc người dân – với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan – ra đi phải được diễn ra khi một tiến trình tố tụng – tức là một vụ đòi nợ mà BIDV kiện Công ty Thanh Niên ra tòa – diễn ra. Chưa có kiện cáo gì, vậy mà BIDV đã có công văn buộc người dân rời nhà, thực sự có thể nói là thiếu kiến thức pháp lý ở tầm mức nước cản. Điều này khiến dư luận cho rằng BIDV dồn người dân tới chỗ mất nhà.

Nói chung, việc người dân The Harmona phải rời nhà, dưới áp lực của ai đó, theo những quy định pháp luật lắt léo nào đó, còn lâu mới diễn ra.