Hỏi: Tôi đã mua đất bằng giấy viết tay. Do chưa có nhu cầu nên tôi chưa tiếp quản đất. Người bán tiếp tục ở trên. Sau người bán làm Sổ Đỏ. Tôi có thể kiện người bán không? Hồ sơ kiện gồm những gì?

Trả lời:
     Với câu hỏi bạn có thể kiện người bán không, có lẽ nên tìm hiểu một chút về “ chuẩn “ chuyển nhượng nhà đất theo quy định của luật. Khoản 1, điều 188 Luật Đất đai 2013 xác định các điều kiện chuyển nhượng đất là:
-Có Giấy Chứng nhận Quyền Sử dụng đất;
-Đất không có tranh chấp;
-Đất không bị kê biên đảm bảo thi hành án;
-Trong thời hạn sử dụng đất.
     Khoản 3, điều 167 Luật Đất đai 2013 quy định: Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng.
     Vậy có thể nói, “ chuẩn “ chuyển nhượng đất trong trường hợp của bạn là đất có Sổ Đỏ, không tranh chấp, không bị kê biên và hợp đồng do công chứng viên lập. Tuy vậy, khi thiếu các chuẩn này, không có nghĩa là việc mua bán đất của bạn không được pháp luật bảo vệ.
     Nếu bạn trả được 2/3 số tiền, thì như Đ.129 BLDS 2015: “ Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực “, bạn có thể kiện ra tòa yêu cầu công nhận là người chủ sử dụng diện tích đất đã mua.
     Nếu bạn chưa trả đủ 2/3 số tiền, nên tiếp cận việc này theo hướng: Quá trình chuyển quyền sử dụng đất từ anh/chị ta sang bạn là một quá trình dài, từ giao kết đến thực hiện hợp đồng, mà kết thúc đáng ra phải là việc bạn có tên trên Sổ Đỏ. Quá trình này diễn ra theo kiểu “ đường một chiều “, đã đi thì phải đi hết đường không được quay lại. Việc người bán đất cho bạn làm Sổ Đỏ tên họ đã vi phạm cam kết giữa bạn và họ. Bạn hoàn toàn có thể kiện họ ra tòa để yêu cầu:
-Tòa tuyên quá trình giao kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất bạn và họ tiến hành là tự nguyện, đồng thuận...,
-Hủy Sổ Đỏ để tiếp tục thực hiện những cam kết,
-Hoàn trả số tiền đã đưa, bồi thường thiệt hại, phạt theo thỏa thuận nếu như việc chuyển giao đất cho bạn không diễn ra.
     Hồ sơ kiện có thể gồm:
-Đơn kiện dân sự theo mẫu,
-Giấy tờ chứng minh việc chuyển nhượng đất ( giấy tay, giấy nhận tiền ... ),
-Xác nhận địa chỉ bị đơn,
-Giấy tờ liên quan đến lô đất ( copy Sổ Địa chính, Sổ Đỏ nếu có ),
-Giấy tờ chứng minh thiệt hại nếu có.
.V.v...